รัสเซีย : ผักและผลไม้สด ตลาดใหม่ ที่น่าจับตามอง

รัสเซีย :

ผักและผลไม้สด ตลาดใหม่ ที่น่าจับตามอง

โดย ชฎิล นิ่มนวล.

วิหารเซนต์บาซิลถือว่าเป็นสัญญลักษณ์ของกรุงมอสโคว์

กลางเดือนพฤษภาคม 2552 ผมได้รับเชิญจากลูกค้าที่มอสโคว์ ให้ไปเยี่ยมเยียน เพื่อ หาแนวทางร่วมกันในการขยายตลาด ผัก ผลไม้สด โดยได้รับความเอื้อเฟื้อ ตั๋วเครื่องบินชั้นธุรกิจ พร้อมที่พัก จาก คุณพจน์ เทียมตะวัน แห่งHeritage Trans International Co., Ltd แผนการถูกกำหนดง่าย ๆ เพราะโปรแกรมที่จะไปเยี่ยมลูกค้า เพื่อหาแนวทางแก้ไข พร้อมกับขยายตลาด นั้นก็คือ ติดตามสินค้าตั้งแต่ต้นทางจนถึง สถานที่จำหน่าย ให้เกิดความเข้าใจในปัญหาที่แท้จริง เป็นพื้นฐานในการผลิตผักผลไม้สด ให้ตรงความต้องการของผู้บริโภค ครับ!

คณะเราออกเดินทางด้วยเที่ยวบินที่ TG 974 เวลา 10:35 น. ตรงตามตารางบิน ใช้เวลาบิน 9 ชั่วโมง 50 นาที ด้วยระยะทาง 4,385 ไมล์ หรือ 7,055 กม. ในการเดินทางมีความสะดวกสบาย เพราะไม่ต้องวุ่นวายเรื่องของการจัดทำวีซ่า(VISAS) แต่อย่าวางใจ ตรวจสอบหนังสือเดินทาง(PASSPORT) ว่ายังคงมีระยะเวลาก่อนหมดอายุไม่น้อยกว่า 6 เดือน แม้ว่าทางรัสเซีย จะอนุโลมให้ก่อนหมดอายุ 2 เดือนยังใช้ได้ ก็อย่าเสี่ยงเพราะใจหายใจคว่ำ ผมเจอมาแล้ว ที่สุดก็ผ่านได้ การเดินทางในทริปนี้ ใช้เวลาร่วม 10 ชั่วโมง ที่อยู่บนเครื่อง นับว่าเป็นเวลายาวนานพอสมควร ผ่อนคลายด้วย อาหาร และ โปรแกรมบันเทิงที่มีอยู่ บรรเทาความเบื่อที่ต้องนั่งอยู่กับที่นาน ๆ ผมไปพร้อมๆ กับ คุณ ALEX STAR ลูกค้าที่ผมรู้จักมานานกว่า 7 ปี ที่มาเที่ยวชม งาน THAIFEX-World of Food Asia 2009 ที่จัดขึ้น ระหว่างวันที่16-20 พฤษภาคม 2552 ที่ IMPACT Challenger ร่วมกับคุณพจน์ เทียมตะวัน คุณวัชระ โกศัลวิตร ผู้จัดการทั่วไป IMPEX GOURMET CO.,LTD ซึ่งเป็นบริษัท ตัวแทนในการส่งออก และนำเข้าที่จดทะเบียนทั้งในประเทศไทย และที่รัสเซีย

ผมผ่านขบวนการตรวจคนเข้าเมืองอย่างง่าย ๆ ที่สนามบินที่ปรับปรุงใหม่ ไม่เข้มงวด อาจจะเป็นเพราะความสัมพันธ์ทางการทูตที่ดีทำให้สองประเทศ ลดระเบียบขั้นตอนในการเข้า-ออกลงมาก ผมมาถึง สนามบิน โดโมเดโดโว (Domodedovo :DME) เวลา ประมาณ 16.48 น. เวลาท้องถิ่น เราออกมารอ คุณ ALEX STAR ที่จอดรถทิ้งไว้ตั้งแต่ 4 วัน ก่อนไปเมืองไทย คณะออกมายืนรอนอกอาคาร สัมผัสแรกที่ได้รับ คือความหนาวเย็นที่มีลมโชยอ่อน ๆ พัดผ่านปะทะหน้า ให้รู้สึกลึกถึงความหนาวเย็นที่ห่างหายมานาน ปรับเปลี่ยนจากสภาพอากาศที่ร้อนอบอ้าวในเมืองไทย ปุยเมฆ ที่กระจัดกระจายไปทั่ว บ้างเป็นสีขาว บ้างเป็นสีคล้ำ เห็นชัดว่าเวลาใกล้เคียงอาจมีฝนโปรยปรายลงมาได้ ที่นี่คนหนาแน่พอสมควร บ้างก็มารับ บ้างก็มาส่งกันเหมือนสนามบินทั่วไป ที่แตกต่าง เห็นจะเรื่องการสูบบุหรี่ของคนที่นี่อิสระ มีให้เห็นหนาตาพอสมควร อาจจะเป็นวัฒนธรรมของคนที่นี่ก็เป็นได้ ผมรอสัก 10 นาที รถของ คุณ ALEX มาจอด เราขนสัมภาระที่มีกันคนละไม่มากใส่ท้ายรถ ก่อนมุ่งตรงสู่โรงแรม เพราะทุกคนต่างเหนื่อยอ่อนต่อการเดินทาง ร่วมสองชั่วโมงในการเดินทางสู่โรงแรม แอร์โรสตาร์ กับการจราจรที่คับคั่งหนาตา รถใหม่ ๆ หรู ๆ เพิ่มขึ้นจากสองปีที่แล้วที่ผมมาเยือน นั่นแสดงว่าสภาพเศรษฐกิจของที่นี่มีการเปลี่ยนแปลง แต่กลับแปลกใจเมื่อมาถึงที่โรงแรมกลับเหงียบเหงา นักท่องเที่ยวบางตาเพราะพิษเศรษฐกิจที่ระบาดไปทั่วโลก ผู้คนมาพักมีบ้างแต่ไม่พลุกพล่าน เหมือนเมื่อครั้งที่แล้วที่ไปพักที่โรงแรม คอสโม ซึ่งมีจำนวนห้องมากเป็นพันห้อง มีสถานบันเทิงทุกรูปแบบครบถ้วน

สถานที่ขายผลไม้ที่เปิดเป็นร้านเล็ก ข้างถนน ร้านขายผักในตลาดสด DINAMO

หลังจากถึงโรงแรม ล้างหน้าล้างตาให้สดชื่น คุณวัชระ ชวน คณะเดินสำหรวจดูตลาดสด DINAMO ที่อยู่ใกล้ ๆ ที่พัก(เดินร่วม 3 กม.) เราเดินผ่านย่านชุมชนที่เป็นที่พักอาศัยของคนในมอสโคว์ เป็นตึกคล้ายคอนโดสูงหลายชั้นในบ้านเรา แบ่งสรรอย่างลงตัวเป็นระเบียบเป็นแห่ง ๆ ไม่เต็มเหมือนในเมืองไทย มีสวนสาธารณะ มีต้นไม้ใหญ่มากเรียงรายไปทั่ว ทุกแห่งหน แสดงให้เห็นว่าที่นี่มีการอนุรักษ์ ต้นไม้ ประกอบกับเป็นช่วงที่ผ่านฤดูกาลที่หนาวเย็นจัด ต้นไม้ผลัดใบ เริ่มเขียวชอุ่มมองไปทางไหนให้สดชื่นบริสุทธิ เย็นสบาย ผ่อนคลายความตรึงเคลียดจากงานที่รุมเร้า แม้ว่าเดินไกลก็ไม่รู้สึกเหนื่อยล้า ไม่มีเหงื่อ ในบริเวณนี้ เป็นย่านชุมชนที่พักที่ถูกจัดสรรให้ทุกคนมีที่บ้านตามฐานะของแต่ละคน บางแห่งเป็นย่านของคนมีชื่อเสียง บางแห่งป็นที่อยู่อาศัยของศิลปินดูเป็นระเบียบ ไม่แข่งกันสร้างเหมือนทั่วไป พอถึงบริเวณตลาดก็ให้เกิดความรู้สึกว่าเมื่อยขึ้นมาทันที เพราะตลาดสดปิดตั้งแต่เวลา 1 ทุ่ม เรามาถึงทุ่มเศษ จึงตัดสินใจหาร้านอาหารรับประทานที่ MAKCUMA Restaurant ไม่ห่างจากตลาดสดมากนัก เราต่างคนต่างสั่ง แม้ว่าเป็นร้านอาหารที่คนรัสเซียเข้ามารับประทานกัน แต่อาหารที่เราสั่งก็เป็นอาหารที่คนทั่วไปสามารถรับประทานได้ เช่น สเต๊กเนื้อ ปลาแซลมอล กุ้ง รสชาติใกล้เคียงกับคนไทยมากครับ แต่ราคาสุดโหด มือนี้ปาเข้าไป สี่พันกว่ารูเบิล หรือสี่พันกว่าบาทไทย เล่นเอาสะดุ้งเหมือนกัน แม้ว่าจะด้รับรู้มาก่อนหน้านี้ว่า ที่มอสโคว์ เป็นเมืองที่มีค่าครองชีพสูงอันดับหนึ่งของโลก(จากการสำรวจ ของบริษัท เมอร์เซอร์ฮิวแมน รีซอร์ส คอนซัลติ้ง) หลังจากนั้นเราขึ้นรถไฟฟ้าใต้ดินกลับที่พัก เพื่อเอาแรงในวันรุ่งขึ้น

ภายในโกดังเก็บของ ตรวจสอบลำไยที่ผมส่งมา

วันนี้หลังจากอาหารเช้า เรามีโอกาสได้เข้าเยี่ยนที่ทำการของคุณ ALEX และห้องเย็นสำหรับเก็บสินค้า เพื่อตรวจสอบสินค้าต่าง ๆ ที่เมื่อมาถึงแล้วมีปัญหาอะไรบ้างที่ต้องแก้ไข หรือพัฒนาต่อยอดให้ได้คุณภาพ ตรงตามความต้องการของลูกค้า หลายสิ่งหลายอย่างที่เรามอง กับหลายสิ่งหลายอย่างที่ลูกค้าต้องการ และผู้บริโภคมองอาจแตกต่างกัน ต้องถูกปรับจูนอย่างเป็นกลาง อย่าข้างตัวเอง เพราะผู้บริโภค เป็นผู้จ่ายเงิน ยิ่งในสภาวะเศรษฐกิจของโลกตกต่ำ อย่างไรก็กระทบไปทั่วทั้งโลก ที่รัสเซียก็ถูกผลกระทบเช่นกัน ใครที่รู้เท่าทัน ก็สามารถผ่าคลื่นวิกฤตเอาตัวรอดได้ แม้ว่าไม่ได้ร้อยเปอร์เซนต์ แต่สามารถประคองตัวอยู่ได้ อย่างไม่ยากเย็นเกินไป ผมได้พบ และได้พิสูจน์ งานวิจัยหลายอย่างได้เห็นชัดและประจักษ์ ว่า เรื่องของรสชาติ เรื่องของความสวยงาม เรื่องของความปลอดภัย เรื่องของคุณค่าทางโภชนาการ โดยผ่านตัวสินค้า ที่ผมเรียกมันอยู่ตลอดเวลา ว่า Product Talk ซึ่งเป็นบทพิสูจน์ได้ชัดเจน เพราะลูกค้ากลับมาซื้อซ้ำ และบอกต่อ ทำให้ยอดขายเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง การบริหารจัดการก็ง่ายขึ้น ระบบต่าง ๆ ง่ายขึ้น ต้นทุนทั้งทางตรงทางอ้อม เริ่มเฉลี่ยต่ำลง จากราคาที่คุ้มค่าเงินสำหรับผู้ซื้อ เริ่มถูกพัฒนาให้เกินกว่าความคาดหวังของผู้บริโภค สร้างความภักดีของตัวสินค้า ตัวแบรนด์ และตัวองค์กร ทั้งผู้บริโภค ลูกค้า และพนักงานในที่สุด

สิ่งเหล่านี้ครับ ที่ผมเพียรพยายามสร้าง เพื่อให้เกิดความต่อเนื่อง มั่นคง และยั่งยืน เพราะนี่คือที่มาของผลตอบแทนที่เป็นทั้งในรูปของ ตัวเงิน การสนับสนุน การบอกต่อ การทุ่มเท การเสียสละ ร่วมแรงร่วมใจ ยิ่งได้สิ้นค้าที่มีคุณภาพ คุณค่าเกินกว่าราคา เกินความคาดหวังของผู้บริโภค

นี่คือความสำเร็จอันยิ่งใหญ่ที่ใช้เวลาในการสร้าง ในการรักษา และดูแล ผมเห็นสินค้าของผมที่สร้างตั้งแต่แปลงผลิตจากเกษตรกร ผ่านขบวนการผลิต ผ่านระบบโลจิสติกที่สมบูรณ์ ผ่านระบบการกระจายสินค้าอย่างมืออาชีพ สู่ห้างสรรสินค้าสุดหรูกลางกรุงมอสโคว์ และผ่านตลาดสดศูนย์กลางระดับไฮโซ(เหมือน ตลาด อตก.) ที่มีของจากทั่วโลกวางแข่งขันอวดโฉมอย่างอิสระเสรี เรียกว่าเป็นตลาดที่เปิดกว้างสำหรับผักผลไม้ทั่วทั้งโลก ชนิดใครดีใครอยู่ มะม่วงน้ำดอกไม้สีทอง แตงโมตอปิโด หน่อไม้ฝั่ง ส้มเขียวหวาน มะละกอ เงาะ มังคุด ลำไย ลิ้นจี่ Passion Fruit และผลไม้อื่น ๆ จากเมืองไทยที่วางจำหน่าย อวดสายตาชาวโลก ทำให้ผมเกิดความรู้สึก ความภาคภูมิใจที่เมื่อเจ็ดปีที่แล้ว ผมมุ่งมั่นส่งสินค้าเกษตร สู่ตลาดโลก ด้วยปรัชญาง่าย ๆ ว่า “ขายผักผลไม้ ต้องขายคุณภาพให้เกินความคาดหวังของลูกค้า” มาบัดนี้ ความมุ่งมั่น บนความเชื่อที่อยู่ใต้จิตสำนึกตลาดเวลา ว่าทุกครั้ง อย่าคิดแทนผู้บริโภค ต้องเอาใจเขามาใส่ใจเรา มีความซื่อสัตย์ มีความรับผิดชอบ อย่าหลอกหลวงตัวเอง ลูกค้า ผู้บริโภค เพื่อร่วมงาน แม้ว่าเขาคนนั้นจะเป็นใครก็ตาม เหล่านี้ถูกหล่อหลอมจากชีวิต ความเป็นอยู่ ที่พ่อแม่พร่ำสอนตลอดชีวิตของท่าน

ร้านขายผลไม้สดในตลาดสด DINAMO แม่ค้าโชว์แตงโม และมะม่วงที่ขายในร้าน

ตลาดรัสเซีย ยังเป็นตลาดที่เปิดกว้างรอรับสำหรับผู้ส่งออก ผู้แสวงหาตลาดใหม่อย่างไร้ขีดจำกัด แต่นั่นก็หมายความว่า สถานที่แห่งนี้ เป็นตลาดที่พร้อมสำหรับมืออาชีพเพื่อเข้าสู่สนามการแข่งขัน ที่ต้องพร้อมทุกด้าน เพราะเป็นตลาดเปิดที่ผักผลไม้ ดอกไม้จากทั่วทุกมุมโลก และต่างฝ่ายต่างมุ่งเป้ามาที่เดียวกัน เพราะข้อจำกัดต่าง ๆ มีน้อย คนนิยมบริโภค รักสวยรักงาม ให้ความสำคัญต่อการดูแลสุขภาพ หากเราเดินผ่านหญิง-ชายในวัยหนุ่มสาว สักสิบคน เราจะพบว่าสักหกคนเป็นคนที่มีรูปร่างได้สัดส่วน ผิวพรรณสวยงาม โครงร่างหน้าตาเหมือนนางแบบ มีหลายคนเล่าให้ฟังว่า ผู้หญิงที่นี่สวย ถ้าใครจะไปบ้าน จะต้องเป็นคนที่สนิทมากที่สุดเท่านั้น มิฉะนั้นเขาจะ ไม่ยอมให้เข้าบ้านเด็ดขาด เพราะทุกสิ่งทุกอย่างทุ่มให้กับการแต่งตัว ดูแลสุขภาพ และอาหารการกิน อย่างไรก็ขอสวย งาม สมส่วนไว้ก่อน ไม่แปลก ผลไม้ ผักที่นี่ขายได้หมด เชื่อหรือไม่ว่า มะม่วงน้ำดอกไม้ไทย ใส่ถาดพลาสติก ขายกก. ละ 560 รูเบิล ประมาณ 560 บาทครับ สำหรับเราแพงระยับครับ แต่ที่นี่ขายได้ และขายได้ดีด้วยครับ คนที่นี่ซื้อรับประทานครับ แต่อย่างที่บอก การที่คนรัสเซีย ซื้อของราคาแพง นั้นมีเหตุผลที่สำคัญ เพราะมีคุณค่าทางอาหารสูง ผมซื้อทับทิมที่มาจากต่างประเทศ กิโลกรัมละ 400 รูเบิล สวย และน่ารับประทาน มีคุณค่าทางอาหารสูง ผมก็ใช้ตรรกะเดียวกัน

ผมมีโอกาสเดินชมตลาดอยู่นานร่วมสองชั่วโมง เพราะความสุขของผมทุกครั้งที่เดินทางไปต่างประเทศ คือการดูตลาดสด เพราะชีวิตผมเกี่ยวข้องกับผักและผลไม้สดจนแยกไม่ออกครับว่า ความสุขที่แท้จริงอยู่ที่ไหน การเดินทางไปต่างประเทศแต่ละครั้ง สิ่งที่ผมจะเก็บเกี่ยว คือ ความต้องการของตลาดที่แท้จริง การเดินสำรวจอย่างละเอียด สังเกตุ และเก็บกลับมาสังเคราะห์ เพื่อหาว่า สินค้าแต่ละชนิดสร้างความแตกต่าง แตกต่าง และก็แตกต่างกว่าของคนอื่น เมื่อเทียบกับของเราอย่างไร? ผมเห็นผลไม้ที่วางอยู่ ผมสามารถพูดคุยได้โดยไม่ต้องฟังเสียงเชียรจากเจ้าของร้าน หรือคนขาย ผมสามารถสื่อสารเป็นภาษาใจ ภาษาตา และสร้างอารมณ์ในช่วงเวลาสั้น ๆ ได้ นี่คือเคร็ดลับของผมในการสร้างสินค้าเกษตรให้โด่งดังในตลาดโลกครับ หากว่าสินค้าของท่าน วางเหมือน ๆ คนอื่น หรือของที่ท่านขาย ราคาถูกกว่าคนอื่น ขายได้ครับ! แต่ขายได้ไม่ยั่งยืน เพราะนั่นคือจุดเริ่มต้น ที่ผู้บริโภคบางคนยอมซื้อ เพราะยังไม่สามารถแยกแยะโดยใช้เหตุผล แต่อาจใช้อารมณ์ในการตัดสินใจ แต่หลังจากรับประทาน ลิ้มรสชาติของผลไม้แล้ว อารมณ์จะถูกสร้างขึ้นมาอีกแบบหนึ่ง และอารมณ์แบบนี้ล่ะครับที่นักการตลาดต้องการ เพราะจะมีส่วนสำคัญในการตัดสินใจซื้อ ซื้อซ้ำ บอกต่อ สนับสนุน ปกป้อง สินค้าของเรา อย่างบริสุทธิ และจริงใจ พลังเหล่านี้ถือเป็นพลัง และอำนาจในการซื้อที่เข้มแข็ง มั่นคง และยั่งยืนครับ!

มะม่วงที่ขายดี ในตลาดสด ย่าน DINAMO ผลไม้พร้อมรับประทานที่ขายในห้างหรู

คณะเดินชมตลาดสดผมใช้เวลานาน เพื่อพินิจพิเคราะห์ในแต่ละชนิดของผลไม้ แล้วคิดเรื่อยเปื่อยไปถึง เมืองไทย เกษตกรไทย ว่า ผลไม้อะไรที่เราผลิตได้ สามารถเปิดตลาดได้บ้าง จะได้กลับไปคิดและพัฒนาต่อยอด โดยเริ่มต้นตั้งแต่ปรับเปลี่ยนวิธีคิดของเกษตรกร การผลิตอย่างมืออาชีพ การสร้างเกษตรกรมืออาชีพ กระบวนการผลิตและแพ็คกิ้งอย่างมืออาชีพ ระบบโลจีสติก อย่างมืออาชีพ และการติดต่อกับลูกค้าที่กระจายสินค้าอย่างมืออาชีพ ผมไม่รีบขาย ไม่รีบหาลูกค้า เพราะเน้นที่ดูแลลูกค้าเป็นสำคัญ ที่หลายคนพูดว่า การหาลูกค้าที่ดี ว่ายาก การดูแลลูกค้าให้อยู่กับ

เราให้นานยิ่งยากกว่า แต่การดูแลลูกค้าว่ายาก ผมว่าการที่ให้ลูกค้ามีความรู้สึกว่าเราเป็นส่วนหนึ่งของเขานั้นยากที่สุด นั่นหมายถึงเรากำลังนั่งระหว่างกลางหัวใจของลูกค้า รายละเอียดปลีกย่อย เรียกว่า ต้องมีอารมณ์โรแมนติกตลอดเวลา ฝึกคนที่จะเป็นนักขายมืออาชีพให้ได้สักหนึ่งคน ยากยิ่งกว่างมเข็มในมหาสมุทร หลายคนถามผมว่าคำว่ามืออาชีพเป็นอย่างไร? ผมว่าไม่ใช่แค่คุณธรรม(ความซื่อสัตย์ ความรับผิดชอบ ความมีเมตตา การเป็นคนที่ให้อภัย) อย่างเดียว แต่ต้องอยู่ ที่ประสบการณ์ บูรณาการกับองค์ความรอบรู้ และต้องเป็นองค์ความรู้ที่หลากหลาย การเป็นคนช่างสังเกตุ ความละเอียดรอบครอบ ความประณีตบรรจงในการทำงาน การเป็นคนที่มีอารมณ์โรแมนติก เข้าใจตนเอง เข้าใจลูกค้า เข้าใจผู้บริโภค เข้าใจคนรอบข้าง สร้างสรรค์ผลงานที่แตกต่าง แตกต่าง และแตกต่าง ให้กับสินค้า สินค้าของเรา เราต้องรู้มากกว่าลูกค้า เราต้องให้คำปรึกษากับลูกค้าได้ เราต้องรู้เท่าทันตลาด กระแสของตลาด กระแสของการเปลี่ยนแปลง แนวโน้ม รู้เศรษฐกิจ รู้วัฒนธรรม รู้กฏระเบียบ รู้ทุกเรื่องที่เกี่ยวข้อง เพราะเราจะอ้างกับใครไม่ได้ว่าไม่รู้ ในโลกของการแข่งขัน โลกของความเป็นจริงเป็นอย่างนั้นครับ หรือที่ใคร ๆ เรียกว่ามีวิสัยทัศน์นั่นแหละครับ!

ร้านขายผลทั่วไปที่อยู่ข้างถนน ผลไม้ที่ขายในห้างหรูกลางกรุงมอสโคว์

ผมเดินดูทั่วตลาดอย่างอย่างพิถีพิถัน แล้วครั้งต่อไป ผมจะเขียนอย่างละเอียดทีละเรื่อง ๆให้ท่านอ่าน เสร็จแล้วผมก็ผ่านเลยไปดู ในห้างสรรพสินค้าในระดับห้าดาว ก้าวแรกที่เดินเข้าสู่ประตูห้าง ก็เห็นการจัดวางผักผลไม้สด ที่เป็นที่สุดของโลกวางอยู่เต็มไปหมด ท่านเชื่อหรือไม่ว่าหัวใจผมพองโตขนาดไหน เพราะสินค้าที่วางอยู่เห็นเด่นชัดคือ ผักผลไม้ที่มาจากเมืองไทย และส่วนหนึ่งมาจากบริษัทที่ผมอยู่ ความรู้สึกดีใจแทนเกษตรกรคนไทยทุกครั้ง เมื่อเดินทางไปต่างประเทศ มันเป็นความรู้สึกที่อยากจะเก็บรายละเอียดให้มากที่สุด เพื่อร้อยเรียงเป็นภาษาเขียนที่ผู้อ่านอ่านแล้วเกิดอารมณ์ยินดีร่วมกันครับ และสิ่งเหล่านี้เป็นเสมือนพลังที่ทำให้ผมคิดอย่างต่อเนื่องอยู่ตลอดเวลา ว่าจะพัฒนาอย่างไรบนพื้นฐานของข้อมูลที่แท้จริงที่มาจากงานวิจัยจริง ๆ นั่นก็หมายความถึงว่าผมคิดจากภายนอกเข้ามา(out side in) ไม่ใช่คิดจากเราออกไป(in side out) เรื่องนี้สำคัญมากครับ เพราะหลายคนคิดว่าการประชุมปรึกษาหารือกัน จะได้คำตอบของความต้องการที่แท้จริงของผู้บริโภค ผิดครับ!!! เพราะหลายครั้งลูกค้าต้องการอย่างที่เราคาดไม่ถึง หลายอย่างเกิดจากประสบการณ์ หลายอย่างเกิดจากองค์ความรู้ และหลายอย่างเกิดจากวิสัยทัศน์ แต่อย่างหนึ่งที่คนมักจะขาด คือความมุ่งมั่น ความปราณีต ในการเป็นนักการตลาด สุดท้ายการควบคุมอารมณ์ให้นิ่ง ใช้หลักการและเหตุผล บนหลักวิชาการ จะเป็นตัวแบบที่ยึดและนำมาปฏิบัติได้อย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผลตามมา

ผมใช้เวลาในการสำรวจตลาด จนที่สุด ผมก็ได้ความจริงบางประการว่า ตลาดรัสเซีย เป็นตลาดที่เปิดกว้างสำหรับผักผลไม้ทั้งโลก และเนื่องจากเป็นตลาดที่ยังมีข้อจำกัดในด้านสุขอนามัย กฏระเบียบยังไม่เข้มงวดเหมือนสหภาพยุโรป ญี่ปุ่น ซึ่งขณะนี้มีไม่กี่ประเทศที่เปิดโอกาสอย่างนี้ เช่น แคนนาดา เป็นตลาดเก่าที่การแข่งขันในเรื่องราคาสูง ตลาด ตะวันออกกลาง ก็แข่งขันในด้านราคาสูงเช่นกัน สวิสเซอร์แลนด์ ยังเป็นตลาดที่น่าสนใจ เกาหลี แม้ว่าจะมีข้อจำกัดในเรื่องของการนำเข้า แต่ผลไม้บางอย่างยังเปิดกว้าง เช่น มะม่วงน้ำดอกไม้

คุณพจน์ เทียมตะวัน โชว์ทับทิม ให้ดู มะม่วงไทย กับมะม่วง จากอินเดีย ประกบคู่กัน

ผมออกเดินทางกลับด้วยเที่ยวบิน TG 975 ออกเดินทางจากกรุงมอสโคว์ เวลา 18.20 น. ถึงกรุงเทพ เร็วกว่าตารางการบิน ใช้เวลาบินกลับ 8 ชั่วโมง 45 นาที การเดินทางครั้งนี้ ผมกลับมาด้วย หัวใจที่มุ่งมั่น สร้างสรรค์ผักและผลไม้ไทยให้ยิ่งใหญ่ในตลาดรัสเซีย 7 ปีเศษ ที่ผมบุกเบิกตลาดผักและผลไม้ ในรัสเซีย บทพิสูจน์ แห่งความยั่งยืน ก่อร่างสร้างตัว บนพื้นฐานของการบริหารจัดการทั้งระบบ เชื่อมโยง และดูแลตั้งแต่ต้นน้ำ หมายถึงเกษตรกร ระบบโลจิสติก โรงคัดบรรจุ บรรจุภัณฑ์ การขนส่ง การดูแล เฝ้าระวัง เอาใจใส่ ในตัวสินค้า ให้ได้จำนวนตามที่ลูกค้าต้องการ คุณภาพเกินความคาดหวัง ตรงต่อเวลา รับผิดชอบ ซื่อสัตย์ ทั้งคุณภาพ ราคา คุณค่าที่ลูกค้าและผู้บริโภครับจะต้องเกินความคาดหวัง สร้างเป็นความพึงพอใจ อย่างเต็มใจ เกิดเป็นความภักดี สร้างแบร์นดของตัวสินค้า ขององค์กร เกิดการซื้อซ้ำ บอกต่อ สนับสนุน เกิดเป็นผลตอบแทนทั้งในรูปแบบที่เป็นตัวเงิน และไม่ใช่ตัวเงิน เกิดเป็นความเสียสละทุ่มเท สร้างพลังความคิด พลังสร้างสรรค์อย่างมีคุณภาพ เกิดเป็นความผูกพัน อย่างต่อเนื่อง ที่สุดเกิดความเจริญเติบโต มั่นคง มั่งคั่ง และยั่งยืนต่อองค์กร คนในองค์กร ผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้อง หุ้นส่วน ลูกค้า ผู้บริโภค อะไรจะยิ่งใหญ่ หากผักผลไม้ไทย วางสง่างามบนตลาดรัสเซียที่ถือว่าเป็นเมืองที่มีค่าครองชีพสูงเป็นอันดับหนึ่งของโลก เชียวครับ!!!